Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Centrum Promieniowania Synchrotronowego UJ "SOLARIS"

 Synchrotron jest urządzeniem, w którym elektrony przyspieszane są najpierw do bardzo dużych energii, a potem krążą z prędkością dochodzącą do prędkości światła w pierścieniu o obwodzie od kilkudziesięciu do kilkuset metrów. W każdym punkcie toru, gdy tor się zakrzywia elektrony emitują promieniowanie elektromagnetyczne. Dla tego promieniowania budowane są synchrotrony. 
 Promieniowanie synchrotronowe ma bardzo duże natężenie (przewyższające intensywność wszystkich znanych źródeł promieniowania elektromagnetycznego o kilka rzędów wielkości), bardzo dobrze skolimowaną wiązkę (styczną do toru elektronów), szeroki zakres energii fotonów (od promieniowania w dalekiej podczerwieni do twardego promieniowania rentgenowskiego) oraz wysoki stopień polaryzacji liniowej lub kołowej. Umożliwia wykonanie badań i analiz, których praktycznie nie można było wykonywać bez tego źródła promieniowania. Ma zastosowanie w wielu dziedzinach nauki i techniki: w fizyce, chemii, materiałoznawstwie, geologii, mineralogii, biochemii, farmakologii, biologii i medycynie.
 Na świecie pracuje kilkadziesiąt synchrotronów; najwięcej w Japonii i USA. W krajach Europy Zachodniej działa około 10 synchrotronów. Na nich najczęściej polscy naukowcy prowadzą swoje badania naukowe. W Polsce obecnie pracuje około 300 naukowców korzystających z tego narzędzia badań.
 Pomysł zbudowania synchrotronu w Polsce powstał już w 1998 roku. Teraz przybrał kształt konkretnego projektu. Akcelerator liniowy będzie przyspieszał elektrony do energii 0.7GeV. Następnie elektrony będą wstrzykiwane do pierścienia akumulującego o obwodzie 96 metrów. Tam będą mogły być dalej przyspieszane do energii 1.5GeV. Promieniowanie synchrotronowe generowane w magnesach odchylających kierowane będzie do linii pomiarowych przeznaczonych do prowadzenia badań różnymi metodami dla potrzeb wielu dziedzin nauki i techniki.
 Synchrotron zostanie zbudowany w Krakowie na terenie III Kampusu UJ. Będzie kosztował ponad 140 milionów złotych. Planowany moment uruchomienia to 2014 rok. Inwestycja będzie finansowana z Funduszy Strukturalnych w Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka.
 Przy budowie, a potem eksploatacji synchrotronu znajdzie zatrudnienie kilkadziesiąt młodych fizyków, elektroników, mechaników i informatyków. Znacznie więcej będzie mogło pracować na nim w charakterze użytkowników promieniowania synchrotronowego. Gdy sukcesywnie zbudowane zostaną kolejne linie pomiarowe, to w ciągu roku nawet ponad 1000 osób będzie mogło wykonywać swoje badania naukowe na polskim synchrotronie.

Więcej informacji na stronie Centrum Promieniowania Synchrotronowego UJ "SOLARIS":

www.synchrotron.pl